By Isaac Rontsh
Translated by A.Z. Foreman
Death Valley in the California Desert:I stumbled suddenly upon a stone,A jagged little thing that seemed to pleadWith me "O pick me up and cool your browOn me, but take me with you out of here."A shard of quartz, of granite and iron-ore,Colored with rust, dried blood and speckled white,
Alone, dissevered from its native rubble;Descendant of volcanoes, fiery explosions;Of scalding lava, dust-plumes and detritus;Of earthquakes, ice-ages, epochal flood;A living greeting of millennia: stonememorial mark of ancestors long gone.
What secrets could the little stone reveal?What storm or strife engraved the ancient notches?How many lives pressed in together here? How many eyes are winking up at me?
So sharp-edged, spear-edged, weighty this small stone.So heavy and deep it sinks into my pocket,As if to say "Even rubble has its value.You'll find a use for me eventually."
At home it is no conversation-piece.There is no place for it as decoration.Into my drawer it goes, useless, forgotten.But one day of a sudden, I rememberThat stone, seeing all my kitchen knives are dull. The wieldy arm lies weak against the table.Proud steel turns pleadingly to humble stone.
So old stone whets young steel back to a knife,And quick from stone the heart leaps back to life.
The blade again gleams with a sharpened smile.The arm-muscles move spirited and strong.
The desert-aged shard out of Death ValleyShows worthy mettle in the hot house kitchen.This tiny graveyard of millennia Whets the dull cutting edge of modern life. The Original:
×Ö· ×©×˜×™×™× ×“×¢×œ×¢
יצחק ר×Ö¸× ×˜×©
×יך ×”×ָב ×ין טויטן–ט×ָל, ×ין ק×ַליפֿ×Ö¸×¨× ×™×¢×¨ מדבר
זיך ×¤×œ×•×¦×œ×™× ×’ ×ויף ×Ö· שפיציק ×©×˜×™×™× ×“×œ ×Ö¸× ×’×¢×©×˜×•×™×¡×Ÿ,
ווי ס׳וו×ָלט געבעטן זיך בײַ מיר: ×Ö¸, הייב מיך ×ויף
×ון קיל זיך ×ָן ×ין מיר ×ון × ×¢× ×ž×™×š צו פֿון ד×ַן.
×Ö· ×©×˜×™×™× ×“×¢×œ×¢ פֿון קוו×ַרץ, גר×Ö·× ×™×˜, פֿון ×ייזן–×ַרץ,
פֿון ר×ָסט–ק×ָליר, פֿ×ַרגליווערט בלוט ×ון ×¤×™× ×˜×œâ€“×•×•×²Ö·×¡.
×ַליין געלעגן, ×ָפגעטיילט פֿון ×”×•×™×¤Ö¿× ×¡ ברוך;
×ַן ×ָפשט×Ö·× ×¤Ö¿×•×Ÿ וו×ולק×ַן, פֿון פֿײַערדיקן ברויז;
פֿון הײַסער, ×‘×¨×™×¢× ×“×™×§×¢×¨ ל×ַווע, שטויב ×ון דרויב;
פֿון ערד–געציטערט, ×ײַז–געגליווער, מבול–צײַט.
×Ö· לעבעדיקער גרוס פֿון מילי×Ö¸× ×¢×Ÿ ×™×ָר,
×Ö· מ×Ö¸× ×•×ž×¢× ×˜×Ÿâ€“×¤×¢×œ×“×– פֿון ×ָבות פֿון ×ַמ×ָל.
וו×ָס פ×ַר×Ö· סודות ק×ָן ד×ָס ×©×˜×™×™× ×“×¢×œ×¢ ×Ö¸× ×˜×¤×œ×¢×§×Ÿ?
וו×ָס פ×ַר×Ö· שטורעמס ×”×ָבן ×ויסגעקריצט די ק×ַרבן?
×ון וויפֿל ×œ×¢×‘× ×¡ ליגן ××™×™× ×’×¢×¤×¨×¢×¡×˜ ×ָט–ד×Ö¸?
×ון וויפֿל ×ויגן ×•×•×™× ×§×¢×Ÿ ד×ָס ×ַרויס צו מיר?
ווי שפיציק, שפיזיק, וו×ָגיק ××™×– ד×ָס ×©×˜×™×™× ×“×œ קליין!
×ון ס׳ה×ָט מײַן טיפֿע ×§×¢×©×¢× ×¢ ×ַזוי ב×ַשווערט,
ווי ס׳וו×ָלט ×’×¢×–×ָגט: ’×ויך ברוכוו×ַרג ×”×ָט ×Ö· ציל, ×Ö· ווערט.
דו וועסט פֿ×ַר מיר ×Ö· × ×•×¥ ×’×¢×¤Ö¿×™× ×¢×Ÿ מיט דער צײַט.‘
×ין הויז ××™×– ד×ָס קיין פוץ, קיין ×©×™×™× ×“×œ × ×™×˜ געוו×ָרן.
×Ö·×¨×²Ö·× ×’×¢×œ×™×™×’×˜ ×ין שיפל×ָד, × ×•×¦×œ×ָז ×ון פ×ַרגעסן.
× ×ָר ×¤×œ×•×¦×œ×™× ×’ ×”×ַָב ×יך זיך ×¦×•× ×©×˜×™×™× ×“×¢×œ×¢ ×’×¢×•×•×¢× ×“×˜.
געוו×ָרן ×–×²Ö·× ×¢×Ÿ טעמפ פי מעסערס ×ין דער קיך.
דער שט×ַרקער ×Ö¸×¨×¢× ×¤Ö¿×•× ×¢× ×˜×™×© געווען ××™×– שוו×ַך.
×ון שט×ָלצער שט×ָל ×”×ָט זיך ×¦×•× ×©×˜×™×™× ×“×¢×œ×¢ פֿ×Ö·×¨× ×™×™×’×˜.
×ון כ׳ה×ָב געשליפֿן ×™×•× ×’×Ÿ שט×ָל ×ין ×ַלטן קוו×ַרץ
×ון ×¤×œ×•×¦×œ×™× ×’ ×ויפֿגעלעבט פֿון ×©×˜×™×™× ×“×¢×œ×¢ ×”×ָט ס׳ה×ַרץ.
×ון מעסערס ×”×ָבן ×ויפֿגעגל×Ö·× ×¦×˜ מיט שמייכל–ש×ַרף
×ון מוסקול ××™×– געוו×ָרן ×”×ָפערדיק ×ון שט×ַרק.
×ון ×©×˜×™×™× ×“×¢×œ×¢ פֿון טויטן–ט×ָל, פֿון מדבר ×ַלט,
געוו×ָרן חשוב ××™×– ×ין ק×ָכעדיקער קיך.
×ון ×§×œ×™×™× ×™× ×§×¢×¨ ×‘×™×ªâ€“×¢×•×œ× ×¤Ö¿×•×Ÿ מילי×Ö¸× ×¢×Ÿ ×™×ָר,
וועט ש×ַרפֿן ל×Ö·× ×’×¢, טעמפע מעסערס ×¤Ö¿×•× ×¢× ×”×²Ö·× ×˜.
No comments:
Post a Comment
Please leave a comment-- or suggestions, particularly of topics and places you'd like to see covered